فناوری دفتر کل توزیع‌شده چیست

استفاده از دفتر کل برای ثبت تراکنش‌های مالی، پدیده جدیدی نیست و بشر از صدها سال پیش تاکنون از آن برای ثبت قراردادها، پرداخت‌ها، خریدوفروش، جابه‌جایی املاک و دارایی‌ها استفاده کرده است. بشر ابتدا به نگارش آن‌ها بر روی لوح‌های سنگی می‌پرداخت و بعدها از کاغذ استفاده کرد. پس‌ازآن، با گسترش رایانه و اینترنت فرآیند ثبت تراکنش‌ها در دفتر کل با سرعت و سادگی بیشتری صورت گرفت. محدودیت‌های امنیت و دسترسی به اطلاعات در روش متمرکز، رشد قدرت محاسبات و توسعه رمزنگاری، همراه با کشف و استفاده از الگوریتم‌های جدید، موجب پدید آمدن مفهومی به نام «دفتر کل توزیع‌شده» گردید.

دفتر کل توزیع‌شده که در زبان انگلیسی به نام “دفتر کل اشتراکی” و یا “فناوری دفتر کل توزیع‌شده” نیز شناخته می‌شود، اجماعی از داده‌های دیجیتال تکثیرشده، اشتراک‌گذاری شده و همگام‌سازی شده است که در موقعیت‌های جغرافیایی مختلف گسترده شده است. در این فناوری هیچ مدیریت یا ذخیره‌سازی متمرکزی بر داده‌ها وجود ندارد و جایگزینی است برای سامانه‌هایی که مدیریت آن با استفاده از پایگاه‌های داده متمرکز و سرورهای مرکزی انجام می‌پذیرد. این دفتر بر اساس سازوکار تفاهم و معماری داده موردقبول اعضای شبکه، نگهداری و به‌روزرسانی می‌شود. به این معنی که هر فرد در شبکه، هر تراکنش را پردازش می‌کند و سپس درباره ثبت شدن یا نشدن اطلاعات رأی می‌دهد. در صورت تأیید اکثریت، آن اطلاعات ثبت می‌شود.

هدف اصلی این فناوری صرفه‌جویی در هزینه‌ها از طریق حذف واسطه‌های اضافی در ارتباطات است. در این فناوری، دفتر کل میان اعضای شبکه (میزبانان) توزیع می‌شود و خود ایشان موظف هستند که اعتبار معاملات و حساب‌ها را حفظ کنند. نتیجه این کار یک سیستم غیرمتمرکز ثبت داده است که در آن معاملات سریع، شفاف، قابل‌اطمینان و غیرقابل دست‌کاری انجام می‌شوند.

معمولاً دو اصطلاح بلاکچین و فناوری دفتر کل توزیع‌شده به‌طور هم‌معنی استفاده می‌شوند، اما دفتر کل توزیع‌شده یک اصطلاح وسیع‌تر است که لزوماً نباید از زنجیره‌ای از بلوک‌ها استفاده کند و انواع مختلفی در اکوسیستم دارد، اما بلاکچین محبوب‌ترین نوع آن است. از دیگر اشکال این فناوری می‌توان به گراف جهت‌دار غیر مدور نیز اشاره کرد که تفاوت اصلی و عمده در پیاده‌سازی آن‌ها در مکانیسم اجماع و توافق آن‌ها خلاصه می‌شود.