بلاک‌چین چیست؟

بلاک‌چین چیست؟

در سال ۱۹۹۳ استوارت هابر و اسکات استورنتا اولین کسانی بودند که بر روی فناوری زنجیره‌ی بلوک‌های رمزنگاری شده کار کردند. این فناوری تا سال ۲۰۰۸ که ساتوشی ناکاموتو بیت‌کوین را اختراع کرد، کاربرد زیادی نداشت. لیکن او توانست با پیاده‌سازی بیت کوین بر بستر این فناوری، اولین پایگاه داده‌ی مبتنی بر بلاک‌چین را طراحی کند.
کلمه‌ی بلاک‌چین از دو قسمت Block، به معنای بلوک و Chain، به معنای زنجیره تشکیل شده که به معنای زنجیره‌ای از بلوک‌ها است. دلیل این نامگذاری، وابستگی بلوک‌ها به یکدیگر است که به صورت یک زنجیره، رکوردهای داخل یک پایگاه داده را داخل خود ثبت و ضبط کرده است. در حقیقت بلاک‌چین یک ساختار ذخیره سازی داده برای ثبت اطلاعات و گزارش‌ها است که به دلیل ثبت شدن همه اطلاعات مربوط به تراکنش‌های سازمان‌ها در آن، دفتر کل (Ledger) نیز نامیده می‌شود. هر بلوک شامل بخش سرآیند (Header) و بخش دنباله است که در بخش سرآیند، زمان ایجاد بلوک (timestamp)، هش آن بلوک و هش بلوک قبلی است و سایر اطلاعات مربوط به شناسایی آن بلوک قرار می‌گیرد و در بخش دنباله، داده‌هایی که قرار است در آن بلوک ذخیره شوند قرار می‌گیرد.
هش که مجموعه‌ای از اعداد و حروف تصادفی است که توسط تأیید کنندگان تراکنش (Miners) با کمک یک تابع ریاضی خاص به دست می‌آید. هش هر بلوک مخصوص همان بلوک بوده و مانند اثر انگشت برای بلوک است. اگر تغییری در اطلاعات بلوک به وجود آید، هش آن کاملا عوض می‌شود و به دلیل وابستگی بلوک‌ها به یکدیگر، هش بلوک‌های بعدی نیز تغییر می‌کنند و بلوک‌ها نامعتبر می‌شوند و باعث به هم خوردن شبکه می‌شود. به همین دلیل، با بررسی هش یک بلوک به سادگی می‌توان اصالت یا عدم اصالت اطلاعات یک بلوک را تشخیص داد.
بنابراین، بلاک‌چین یک پایگاه داده‌ی تغییرناپذیر، غیرمتمرکز و مقاوم در برابر حمله‌های احتمالی است. از نظر امنیتی، بزرگ‌ترین تفاوت این شبکه با شبکه‌های دیگر این است که امکان حذف و دست‌کاری اطلاعات ممکن نیست، زیرا روی یک سرور خاص قرار ندارد و تمامی سرورهای تأیید کننده متصل به شبکه بر یکپارچگی این اطلاعات نظارت می‌کنند. از سوی دیگر این اطلاعات توزیع شده است و در واقع یک کپی کامل از بلاک‌چین در اختیار اعضای شبکه قرار می‌گیرد که این مسئله نیز دست‌کاری اطلاعات را به مراتب سخت‌تر می‌کند.
هدف اصلی بلاک‌چین حذف تمامی واسطه‌ها است. فرض کنید شخص A می‌خواهد ۵ دلار به شخص B بفرستد. اگر این کار به صورت سنتی و توسط بانک صورت گیرد، بانک مقداری از ۵ دلار را به عنوان کارمزد برمی‌دارد و انتقال پول مدتی زمان می‌برد؛ اما در بلاک‌چین واسطه‌ها حذف شده و انتقال پول به سرعت صورت می‌گیرد و طرفین می‌توانند بدون واسطه و با کارمزد کمتری تبادل خود را انجام دهند.